Simko ya da İsmail Ağa Şıkaki (1887 - 1930)

kurdistan cografyasında yaşayan ve yaşanan olaylarla ilgili kişilikler araştırmaları

Simko ya da İsmail Ağa Şıkaki (1887 - 1930)

Mesajgönderen admin » Sal Oca 17, 2012 9:18 pm

Resim
Simko ya da İsmail Ağa Şıkaki (1887 - 1930)Kürdistan coğrafyası sahip olduğu jeo-stratejik önemden ve geçirdiği siyasal süreçlerden dolayı kesintisiz bir şekilde ayaklanmalara tanıklık etmiştir. Bu mevcut konum ve durum "bölünmüş, parçalanmış ve paylaşılmış" Kürdistan'ın tüm parçaları için geçerlidir.
I. Dünya Savaşı'nda Müslüman Kürdistan Halkı'nın aldığı darbelere rağmen, 20. yy'ın ilk çeyreğinde; Kuzey Kürdistan'da Koçgiri, Güney Kürdistan'da Şêx Mahmud Berzenci ve Doğu Kürdistan'da da Simko ayaklanmalarının aynı zamanlara denk geldiğini görmekteyiz. O dönemin koşullarında birbirinden bağımsız gelişen bu başkaldırılar, esaretin ve köleliğin dayatıldığı Kürt halkının özgürlük ve kurtuluş için attığı iyi niyetli ve anlamlı adımlardır.
Bir taraftan Emperyalistlerin Ortadoğu üzerindeki menfaatleri ve siyasal, ekonomik politikaları; bir taraftan da bölgedeki şahlık, krallık ve tek partili dönemlerin en gerici ve en ilkel yönetimleri arasında bin türlü sorunla boğuşan Kürt halkının, kendi bağrından çıkardığı bu direnişler, bu kıyamlar elbetteki bizim nazarımızda büyük ve değerli bir tarih, bir geçmiş olarak algılanmalı ve ödenen bunca bedele yüzeysel bir şekilde yaklaşılmamalıdır.
Şikak Aşireti Reisi İsmail Ağa (Simko), 1921 yılında Doğu Kürdistan'da büyük bir ayaklanma başlatmıştı. Önce Asurilere karşı savaşıp, dini liderleri Mar Şamun'u öldürdü. Daha sonra Kürt kuvvetleri saldırıya geçip Urmiye ile Tebriz'in bir kısmı kontrol altına alındı. Ayaklanma bugünkü Türkiye-İran sınırında olduğu için, Türkler ilk etapta ayaklanmanın kendi sınırlarına sıçramasından korkuyorlardı. Ancak o dönemde Yunan-Türkiye savaşı söz konusu olduğu için de elden geldikçe sorun oluşturmayacak şekilde ayaklanmanın Kuzey Kürdistan'a sıçramasını engelleyip en az zararla kurtulmayı amaçlıyorlardı. İran'ın büyük bir orduyla Kürt kuvvetlerine saldırması sonucu Simko Türkiye sınırına çekilmek zorunda kalır.

1921 yılının sonuna doğru önemli Kürt cemiyetlerinde bulunan Kürt aydınları ve önderleri Kürdistan'da genel bir kıyam hazırlığı içine girmiş-lerdi. Bu konuda Simko'dan da, kendi cephesinden gerekli desteği sunması istenir.

Simko bu dönemde İran'a karşı direnişini sürdürür ve Mehabad'ı ele geçirmeyi hedefler. 6 Ekim 1921'de Simko'nun kayınbiraderi Taha, Mehabad'a saldırır. Simko'nun da desteğiyle kısa sürede kent ele geçirilir. Mehabad'ın ele geçirilmesinden sonra Azerbaycan'da konumlanmış bulunan İran ordusu da saldırıya geçer.

Daha sonra Ezdikan'da ve Toppah'da hükümet güçleri yenilgiye uğratılır ve direniş güçleri tarafından buralar da ele geçirilir. Simko güçlerinin ele geçirdiği yerler Urmiye Gölü'nün batı yakasından, Kuzey Koy'a, güneyde Bane'ye ve Zibar yöresinden Bira-Kapra'ya kadar genişlemiştir.

Direniş güçlerinin geniş bir alana yayılması ve büyük zaferlerin elde edilmesi gerek İran Hükümeti tarafından ve gerekse de Türkiye Hükümeti tarafından endişeyle karşılanır.

Simko'ya göre İran İmparatorluğu'nun dağılması, Doğu Kürdistan'ın kendi bağımsızlığını elde etmesiyle ancak mümkündü. Simko Azerbaycan silahlı kuvvetlerinde Albay Zafer Dowleh'e 1922'de yazdığı mektupta şunları ifade eder: "Kürt aşiretlerinin dörtte biri büyüklüğünde bile olmayan dünyanın küçük uluslarının Alman hükümeti gibi büyük hükümetlerden özerkliklerini elde ettiklerini görüyorsunuz.

Eğer bu büyük Kürt ulusu İran'dan haklarını alamazsa, bu koşullarda yaşamaktansa ölmek daha iyidir. Kaldı ki, İran hükümeti bize haklarımızı verse de vermese de Kürdistan'ı özerk yapacağız."

21 Haziran 1930-Kürt direnişçi Sımko Ağa katledildi. Gerçek ismi Şıkaklı İsmail Xan olan Sımko Ağa, kardeşi Cafer Ağa'nın İran hükümeti tarafından katledilmesi üzerine Doğu Kürdistan'da başlatılan isyanın başına geçer. Direniş büyüyerek Mahabat kentine kadar gelir. Sımko Ağa o isyanın en büyük direnişini gerçekleştirerek Mahabat'da 600 İran jandarması ve Amerikan misyonerler heyetini imha eder. Şah Rıza, geleneksel devletçi mantığını devreye sokarak, İsmail Xan'a bir daha Valilik teklif eder. Sımko Ağa, İran'ın teklifini Kürt halkına karşı daha iyi bir muamalenin yapılması halinde kabul edeceğini bildirir. Bu teklifin görüşüleceği bir yere gidildiği sırada yolda suikastle katledilir.

Simko hakkında türk istihbaratı tarafından şunlar belirtilmiştir;

1- simko zeki bir adamdır.zekası sayesinde taşıdığı hançeri uygun bir zaman için saklamıştır.Bu adamın kafasında, bağımsızlık elde etmek için yatmaktadır.onun amacı,iranda etkisi artıncaya kadar ve amacına ulaşıncaya kadar bizimle arasının açılmamasıdır.
2- Simkonun kürt aşiretleri içinde etkisinin artması bizim milli hükümete ters düşer.ama şimdilik simko ağayla ilişkilerimizin bozulması çıkarımızada değildir.Eğer yapabilirseniz simkoyla kürt aşiretelri arasında düşmanlık oluşturunuz.Çünkü bu hükümeteyapılan büyük bir hizmet olur.simko aleyhine propaganda yapınız onun,İngiliz parasıyla bu hareketi sürdürdüğünü ve kendi öz menfaati ile İngiliz menfeati uğruna hareke başladığı propagandasını halkın içinde yaygın hale getirin
Wêngu Rêngî Hêrîdonî
Kullanıcı avatarı
admin
Mesaj Panosu Yöneticisi
 
Mesajlar: 211
Kayıt: Çrş Oca 28, 2009 11:30 pm
Konum: yönetici

Dön Kurdistandan Portreler

Kimler çevrimiçi

Bu forumu gezen kullanıcılar: Hiç bir kayıtlı kullanıcı yok ve 7 misafir

cron