Şair Hejar (1921-1991)

kurdistan cografyasında yaşayan ve yaşanan olaylarla ilgili kişilikler araştırmaları

Şair Hejar (1921-1991)

Mesajgönderen admin » Pzr Oca 22, 2012 9:38 pm

Resim
Şair Hejar (1921-1991)
Kürt şair ve edebiyatçı Mamoste Hejar, 1921 yılında Mehabad’ta doğdu. Asıl adı Evdirrehman (Evdulrehman) Şerefkendî olan olan şair, ilk derslerini Mehabad’ta medresesi bulunan babasından aldıktan sonra bir süreliğine Tahran’da okur.
Çocukluk yıllarında Kürt bağımsızlık mücadelesine katıldı 1946 yılında kurulan Mehabad Kürt Cumhuriyeti’nin kuruluşunda yer aldı. Kürdistan adlı resmî gazetenin çıkarılmasına da önayak olan Hejar kültürel ağırlıklı pek çok çalışmada aktif olarak görev aldı. Şiirleriyle bu dönemde Kürtler arsasında duyulmaya başlayan şair, Cumhuriyetin yıkılmasıyla birlikte Mehabad’ı terkeder ve Şeyh Mahmut Berzencî’nin oğlu Şeyh Latîf’in yanına sığınır. Sahte bir pasaport çıkararak Bağdat’a gider ve burada katiplikten bulaşıkçılığa kadar birçok işte çalışır. Burada akciğerlerinden hastalanır ve tedavi olmak için Lübnan’a gider. Burada iki yıl boyunca hastanede kalır. Ölmesi beklenirken Bağdat’a döner. Bağdat’ta olduğunun anlaşılması üzerine kolluk kuvvetlerince aranmaya başlanan yazar, çareyi tekrar kaçmakta bulur ve Suriye’ye gider. Güneybatı Kürdistan’da bulunan Kürtlerden, Haco Bey, Celadet ve Kamuran Bedirxan’ların yanına yerleşir. Burada çıkan Hawar ve Ronahî gibi dergilerde yazmaya başlar. Kısa bir süre sonra Barzanî’lerin yanına Sovyetler Birliği’ne gider ve burada dil-edebiyat alanında çalışır. Sağlığının tekrar bozulması üzerine önce hastaneye ardından verem hastalarının bulunduğu SSCB’nin kuzeyindeki bir sanatoryuma yatırılır.
1953′te Kürt gençlerini temsilen Bükreş’te Dünya Gençleri Buluşması’na katılan Hejar’ın ünü bu buluşma sonrası dünyada da yayılmaya başlar. 1958 yılında Irak’ta hükümetin değişmesi üzerine sağlığından dolayı hayatî tehlikesi olmasına rağmen Mele Mustafa Barzanî ile birlikte Güney Kürdistan’a döner ve giderek ağırlaşan hastalığına rağmen Kürt mücadelesi için çalışmaya devam eder.
Kürtçe bir çok dergiyi çıkaranlardan biri olan Hejar, Kurdistan, Hawarî Niştiman ve Awat gibi dergilerde şiirler yayınladı. Bokan’da Helale adlı bir dergi çıkardı ve edebiyat çalışmalarına bu dergi merkezinde devam etti. 1970 yılında Kürtler ile Irak hükümeti arasında otonomi anlaşmasının imzalanması üzerine Bağdat’a gitti ve Korî Zanyarî Kurd’ün (Kürt Bilimler Akademisi) çalışmalarına katıldı. Buradaki çalışmalarına 1975′te anlaşmanın bozulmasına kadar devam etti. 1980 yılında İran’a döndü ve 1987 yılında Paris Kürt Enstitüsü üyeliğine seçildi.
İlk kitabı Alelok 1946′da yayınlanan Hejar, 1979′da Bo Kurdistan’ı ve ardından da Çêştî Micêwir adıyla anılarını kaleme almıştı. İbn-i Sina’nın Tıbbın İlkeleri adlı kitabını, Firdewsî’nin Şehname’sini ve Şerefxan’ın Kürt Tarihi’ni Farsça’dan Kürtçe’ye çeviren şair, Arapça’dan da Quranî Pîroz adıyla Kuran-ı Kerim’i çevirmişti. En kapsamlı Kürtçe-Farsça sözlüğü hazırlayan ve Kürtçe’nin bütün lehçelerine de vâkıf olan Mamoste Hejar, Ehmede Xanî, Melayê Cizîrî ve Mesture Xanima Erdelanî gibi Kürt şair ve tarihçilerinden de diliçi çeviriler yapmıştı. Şiirleri Farsça, Arapça, Azerice, Rusça, Fransızca ve Türkçe gibi dillere çevrilen ve Kürt lirizminin en önemli şairlerinden biri kabul edilen Hejar, hayatının büyük bölümünü mülteci ve sürgün olarak geçirdi.
Mamoste Hejar, 21 Şubat 1991′de yine sürgünde yaşadığı İran’ın Kerec şehrinde hayata gözlerini yumdu ve naaşı Mehabad’a gömüldü.

*Foto: Mamoste Hejar, Qadi Muhammed ve Şair Hêmen bir arada (Kış 1946).
Wêngu Rêngî Hêrîdonî
Kullanıcı avatarı
admin
Mesaj Panosu Yöneticisi
 
Mesajlar: 211
Kayıt: Çrş Oca 28, 2009 11:30 pm
Konum: yönetici

Dön Kurdistandan Portreler

Kimler çevrimiçi

Bu forumu gezen kullanıcılar: Hiç bir kayıtlı kullanıcı yok ve 1 misafir

cron